Jarosław Jaworek   Wydział Historii UAM

referat:

„Bruit et sons dans notre histoire” Jean-Pierre Gutton’a jako przykład historii dźwiękowej

    [...] Najbardziej interesującym i żywym źródłem pozostaje dla Guttonʼa muzyka, która obok poezji przechowuje ślady wskazujące na próby imitacji zawołań kupieckich, dźwięków natury a także odgłosów pól bitewnych. Wspomnienia, dzienniki, korespondencja, definicje słowników, a także dzieła sztuki i literatura posłużyły, by ukazać wrażliwość z jaką audiosfera odbierana była przez doświadczających ją współczesnych. Archiwa kapituł przechowują dokumenty dotyczące muzyki kościelnej i liturgii, natomiast archiwa parafialne i te zgromadzeń religijnych zachowują obfitą dokumentację na temat dzwonów i ich użycia. Podobnie pozostałe źródła historii religii dostarczą wielu dokumentów regulujących czas zachowania ciszy wśród mnichów i zakonnic. Wreszcie akty sądowe przeciw przestępstwom głównie naruszających spokój (ciszę) wraz z całą dokumentacją normatywną wydawaną przez władze centralne i lokalne wskażą jaki był zasięg niepożądanych dźwięków i w jaki sposób próbowano temu zaradzić, np. w walce przeciw charivaris, utrzymującymi się aż do XX w. (w tradycji popularnej – zwyczaj celowego robienia hałasu w konkretnym celu). Co do nagrań audio, spotkamy się ze słusznym skądinąd spostrzeżeniem, że jeszcze długo od momentu wynalezienia fonografu, przyszło nam czekać na pierwsze rejestracje, których jakość nie pozostawiała wiele do życzenia biorąc pod uwagę ich użyteczność w analizie historycznej. [...] (fragment)

Jarosław Jaworek